Witaj na moim blogu! zabiorę Was w podróż po mojej ulubionej dziedzinie nauki jaką jest statystyka, w więc zaczynajmy od pierwszego wpisu 🙂
Statystyka to dziedzina matematyki, która zajmuje się zbieraniem, analizowaniem, interpretacją, prezentacją i organizacją danych. W dobie gwałtownie rosnącej ilości danych generowanych przez różne sektory gospodarki, od finansów po zdrowie publiczne, podstawowa znajomość statystyki staje się niezbędna dla każdego, kto chce skutecznie analizować informacje i podejmować na ich podstawie świadome decyzje. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżyć podstawowe pojęcia i metody statystyczne, które stanowią fundament dla każdego początkującego entuzjasty danych.
Zbieranie danych
Pierwszym krokiem w procesie statystycznym jest zbieranie danych. Dane mogą pochodzić z różnych źródeł, takich jak ankiety, eksperymenty, obserwacje czy zbiory danych dostępne publicznie. Ważne jest, aby dane były zbierane w sposób systematyczny i kontrolowany, aby zapewnić ich wiarygodność i reprezentatywność dla badanej populacji.
Opis statystyczny danych
Po zebraniu danych należy je uporządkować i podsumować, co jest realizowane za pomocą statystyk opisowych. Do podstawowych statystyk opisowych należą:
- Średnia (mean): suma wszystkich wartości podzielona przez ich liczbę. Jest to najbardziej znana miara tendencji centralnej, pokazująca „średni” poziom danych.
- Mediana: wartość środkowa w uporządkowanym zbiorze danych. Dla nieparzystej liczby obserwacji jest to środkowa wartość, a dla parzystej – średnia dwóch środkowych wartości. Mediana jest mniej wrażliwa na wartości odstające niż średnia.
- Moda: wartość występująca w zbiorze danych najczęściej. Może być użyteczna w analizie danych kategorialnych.
- Zakres (range): różnica między najwyższą a najniższą wartością w zbiorze danych, wskazująca na rozpiętość obserwacji.
- Odchylenie standardowe: miara rozproszenia danych wokół średniej. Wskazuje, jak bardzo poszczególne wartości różnią się od średniej.
Prawdopodobieństwo
Prawdopodobieństwo jest kluczowym elementem statystyki, umożliwiającym ocenę szansy wystąpienia danego zdarzenia. Jest to fundament teorii statystycznej, pozwalający na wnioskowanie i przewidywanie na podstawie zgromadzonych danych.
Wnioskowanie statystyczne
Wnioskowanie statystyczne to proces, w którym na podstawie danych próbnych formułuje się wnioski dotyczące większej populacji. Wnioskowanie może przyjąć formę estymacji parametrów (np. średniej populacji) lub testowania hipotez, które pozwalają ocenić, czy obserwowane różnice między grupami danych są statystycznie istotne.
Testy statystyczne
Testy statystyczne to metody pozwalające na ocenę wiarygodności hipotez na podstawie danych próbnych. Do najczęściej używanych testów należą test t-Studenta, test chi-kwadrat, ANOVA (analiza wariancji), które pozwalają na analizę różnic między średnimi, dopasowanie rozkładów i porównywanie wariancji między grupami.
